β. Ενδεικτικές περιπτώσεις πράξεων που αποτελούν παροχή υπηρεσιών 

 

  I)  Στο άρθρο 25 της οδηγίας αλλά και στο άρθρο 8 παρ. 1 του Κώδιακ ΦΠΑ, παρατίθενται, ενδεικτικά, ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως φορολογητέα παροχή υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα, κατά την ανωτέρω διάταξη, παροχή υπηρεσιών συνιστούν:

 

α) η μεταβίβαση ή παραχώρηση της χρήσης ενός άυλου αγαθού, όπως είναι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, διπλώματα ευρεσιτεχνίας κ.α.

Χαρακτηριστική περίπτωση φορολογητέας παροχής υπηρεσιών αυτής της κατηγορίας αποτελούν οι υπηρεσίες διαφήμισης. Πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο της Ένωσης έχει αποφανθεί ότι, προκειμένου να γίνει λόγος για διαφήμιση, θα πρέπει να υφίσταται μετάδοση μηνύματος, το οποίο σκοπό έχει να πληροφορήσει τους καταναλωτές σχετικά με ορισμένο προϊόν ή υπηρεσία, προς αύξηση των πωλήσεων, η δε μετάδοση μπορεί να γίνεται, προφορικά ή εγγράφως, είτε διά του τύπου είτε με τη χρήση οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέσου. Στην τελευταία περίπτωση υφίσταται παροχή υπηρεσιών, όταν τα κατάλληλα μέσα για την μετάδοση του μηνύματος παρασχέθηκαν από πρακτορείο διαφημίσεων, ενώ διαφημιστικές παροχές παρέχονται και από υπηρεσίες των οποίων δεν είναι αυτή η κύρια και συνήθης απασχόλησή τους¹.

 

β) η υποχρέωση για παράλειψη ή ανοχή μιας πράξης

Ενδιαφέρουσα, στην περίπτωση αυτή, είναι η κρίση του ΔΕΕ επί του ζητήματος αν η αποζημίωση που χορηγεί η Κοινότητα σε καλλιεργητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να απέχουν από καλλιέργειες σε ορισμένες αγροτικές περιοχές αποτελεί αντικείμενο του ΦΠΑ. Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο ΦΠΑ συνιστά γενικό φόρο κατανάλωσης, το πεδίο εφαρμογής του οποίου καθορίζεται από την ίδια τη φύση του. Έτσι, ο έμπορος παραδίδει αγαθά ή παρέχει υπηρεσίες στους καταναλωτές έναντι ανταλλάγματος. Στην παρούσα περίπτωση όμως, με την καταβολή αποζημίωσης, για την παύση άσκησης της δραστηριότητας παραγωγής γάλακτος, η Κοινότητα δεν αποκτά η ίδια αγαθά ούτε γίνεται αποδέκτης υπηρεσιών, αλλά συντείνει στην ομοιόμορφη ρύθμιση του οικονομικού και ανταγωνιστικού καθεστώτος στην γαλακτοκομική αγορά εντός της Κοινότητας, ως εκ τούτου η αποζημίωση αυτή δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ².

 

γ) η εκμετάλλευση ξενοδοχείων, επιπλωμένων δωματίων και οικιών, κατασκηνώσεων, χώρων στάθμευσης και κάθε είδους μεταφορικών μέσων και τροχόσπιτων.

Στην περίπτωση αυτή, ξενοδοχειακή επιχείρηση συνιστά κάθε επιχείρηση που παρέχει στους πελάτες της επιπλωμένα δωμάτια και αναλαμβάνει, επιπροσθέτως, την παροχής σε αυτούς ορισμένων υπηρεσιών, όπως η καθαριότητα του δωματίου, το πλύσιμο των ρούχων των πελατών κ.α.

Με ξενοδοχειακή επιχείρηση εξομοιώνονται και αυτές που λειτουργούν ως κάμπινγκ ή ξενώνες, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι οι υπηρεσίες που παρέχουν προς τους πελάτες τους είναι όμοιες με αυτές που προσφέρουν τα ξενοδοχεία.

 

δ) η διάθεση τροφής και ποτών από εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, κέντρα διασκέδασης και παρόμοιες επιχειρήσεις, για επιτόπια κατανάλωση. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση αυτή, οι σχετικοί χώροι θα πρέπει να είναι ανάλογα διαμορφωμένοι, λ.χ. με καρέκλες και τραπέζια, ώστε ο πελάτης να καταναλώνει το γεύμα του εντός αυτών, διαφορετικά, αν το γεύμα διατίθεται σε πακέτο, τότε πρόκειται για παράδοση αγαθού και όχι για παροχή υπηρεσιών.

   Σχετική είναι η κρίση που διατύπωσε το ΔΕΕ επί του ζητήματος αυτού, το οποίο αποφάνθηκε ότι η παροχή εδεσμάτων για επιτόπια κατανάλωση είναι πράξη που στηρίζεται σε μια αλληλουχία επιμέρους ενεργειών, όπως το μαγείρεμα, οι συμβουλές που παρέχουν οι εργαζόμενοι της επιχείρησης ως προς τα προσφερόμενα γεύματα, το σερβίρισμα, και το γεγονός ότι υφίσταται μια σχετική υλική υποδομή με έπιπλα και σκεύη, την οποία καλούνται να καθαρίσουν οι εργαζόμενοι, μετά την κατανάλωση. Για το λόγο αυτό, η παροχή γευμάτων και ποτών, αποτελεί σύνολο στοιχείων, μέρος του οποίου είναι η παράδοση του φαγητού, ωστόσο οι παρεχόμενες υπηρεσίες έχουν τον κυρίαρχο ρόλο, ως εκ τούτου η δραστηριότητα αυτή αποτελεί παροχή υπηρεσιών, σε αντίθεση με την μη επιτόπια κατανάλωση, που δε συνοδεύεται από σχετικές υπηρεσίες³